۲۰ نکته درباره بیماریهای مشترک سگ و انسان (زئونوز) + راههای پیشگیری، تشخیص و درمان
حیوانات خانگی، مخصوصا سگها، نقش مهمی در زندگی ما دارند. اما مهم است بدانیم که برخی بیماریها میتوانند بین سگها و انسانها منتقل شوند. به این بیماریها، بیماریهای مشترک یا زئونوز گفته میشود. آگاهی از این بیماریها و راههای پیشگیری از آنها برای حفظ سلامتی خود و حیوان خانگیتان ضروری است.
در این پست وبلاگ، به ۲۰ نکته کلیدی درباره بیماریهای مشترک سگ و انسان، راههای پیشگیری، تشخیص و درمان آنها میپردازیم:
- ✳️
۱. انگلهای داخلی:
کرمهای لولهای، کرمهای قلابدار، و کرمهای نواری میتوانند از طریق مدفوع سگ به انسان منتقل شوند. شستشوی مرتب دستها بعد از تماس با سگ و محیط اطراف آن ضروری است. - ✳️
۲. انگلهای خارجی:
کک، کنه و جرب از انگلهای خارجی هستند که میتوانند از سگ به انسان منتقل شده و باعث خارش و حساسیت پوستی شوند. بهرهگیری از داروهای ضد انگل برای سگ و نظافت محیط زندگی توصیه میشود. - ✳️
۳. هاری:
یک بیماری ویروسی کشنده که از طریق بزاق سگ آلوده به انسان منتقل میشود. واکسیناسیون سگها بهترین راه پیشگیری از هاری است. - ✳️
۴. لپتوسپیروز:
یک بیماری باکتریایی که از طریق ادرار حیوانات آلوده به انسان منتقل میشود. این بیماری میتواند باعث تب، زردی و نارسایی کلیه شود. - ✳️
۵. بیماری لایم:
یک بیماری باکتریایی که از طریق کنه به انسان منتقل میشود. این بیماری میتواند باعث خستگی، درد مفاصل و مشکلات عصبی شود. - ✳️
۶. کمپیلوباکتریوز:
یک عفونت باکتریایی که میتواند از طریق مدفوع سگ به انسان منتقل شود و باعث اسهال، تب و درد شکم شود. - ✳️
۷. سالمونلوز:
یک عفونت باکتریایی که میتواند از طریق غذا یا آب آلوده به مدفوع سگ به انسان منتقل شود و باعث اسهال، تب و درد شکم شود. - ✳️
۸. کرم حلقوی (Ringworm):
یک عفونت قارچی که میتواند از سگ به انسان منتقل شده و باعث ایجاد ضایعات پوستی دایرهای شکل شود. - ✳️
۹. توکسوپلاسموز:
یک عفونت انگلی که میتواند از طریق مدفوع گربه (و به طور غیر مستقیم از سگ) به انسان منتقل شود. این بیماری برای زنان باردار خطرناک است. - ✳️
۱۰. عفونتهای پوستی:
برخی از عفونتهای پوستی در سگها میتوانند به انسان منتقل شده و باعث خارش و التهاب پوست شوند. - ✳️
۱۱. واکسیناسیون:
واکسیناسیون سگ در برابر بیماریهای مشترک مانند هاری و لپتوسپیروز، خطر انتقال بیماری را به انسان کاهش میدهد. - ✳️
۱۲. بهداشت فردی:
شستشوی مرتب دستها بعد از تماس با سگ و محیط اطراف آن، مهمترین راه پیشگیری از بسیاری از بیماریهای مشترک است. - ✳️
۱۳. کنترل انگل:
استفاده منظم از داروهای ضد انگل برای سگ، خطر انتقال انگلها به انسان را کاهش میدهد. - ✳️
۱۴. نظافت محیط:
تمیز نگه داشتن محیط زندگی سگ، به کاهش خطر انتقال بیماری کمک میکند. - ✳️
۱۵. تغذیه مناسب:
تغذیه سگ با غذای مناسب و بهداشتی، سیستم ایمنی او را تقویت کرده و از بروز بیماریها جلوگیری میکند. - ✳️
۱۶. مراجعه به دامپزشک:
معاینات منظم دامپزشکی به تشخیص زودهنگام بیماریها در سگ کمک میکند. - ✳️
۱۷. تشخیص زودهنگام:
شناخت علائم بیماریهای مشترک در سگ و انسان، به تشخیص زودهنگام و درمان موثر کمک میکند. - ✳️
۱۸. درمان مناسب:
درمان مناسب بیماریها در سگ، از انتقال آنها به انسان جلوگیری میکند. - ✳️
۲۰. احتیاط با کودکان و افراد دارای نقص ایمنی:
کودکان و افراد دارای نقص ایمنی، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماریهای مشترک هستند. پس، باید احتیاط بیشتری در مورد آنها به کار برد.
در صورت مشاهده هرگونه علائم غیرعادی در سگ یا خودتان، به پزشک یا دامپزشک مراجعه کنید.
20 نکته درباره بیماریهای مشترک بین سگ و انسان: پیشگیری، تشخیص و درمان
1. بیماری هاری: یک تهدید جدی
هاری یک بیماری ویروسی کشنده است که از طریق بزاق سگ آلوده به انسان منتقل میشود. این بیماری بر سیستم عصبی تاثیر میگذارد و اگر درمان نشود، مرگبار است.
پیشگیری:
واکسیناسیون منظم سگها، اجتناب از تماس با حیوانات وحشی و آموزش به کودکان در مورد خطر گاز گرفتن توسط حیوانات.
تشخیص:
آزمایشهای آزمایشگاهی بر روی بزاق یا بافت مغز پس از مرگ حیوان.
درمان:
پس از گاز گرفتن توسط حیوان مشکوک، فورا به پزشک مراجعه کنید. واکسن هاری و ایمونوگلوبولین در صورت لزوم تجویز میشود.
مراقب نشانه های سگ ها باشید، از جمله تغییر در رفتار، تحریک پذیری، فلج و مشکل در بلع. در صورت گازگرفتگی توسط سگ، ناحیه را با آب و صابون بشویید و بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
2. لپتوسپیروز: باکتری خطرناک
لپتوسپیروز یک بیماری باکتریایی است که از طریق ادرار حیوانات آلوده (به ویژه موشها و سگها) منتقل میشود. انسانها میتوانند از طریق تماس با آب یا خاک آلوده مبتلا شوند.
پیشگیری:
واکسیناسیون سگها، اجتناب از تماس با آبهای مشکوک و بهرهگیری از دستکش و چکمه در مناطق آلوده.
تشخیص:
آزمایش خون برای شناسایی آنتی بادیهای لپتوسپیرا.
درمان:
آنتیبیوتیکها مانند داکسیسایکلین یا پنیسیلین.
علائم لپتوسپیروز در انسان شامل تب، سردرد، درد عضلانی، و زردی است. سگها را از خوردن گوشت و غذاهای مشکوک که از سطل زباله پیدا میکنند، منع کنید. از تمیز کردن مکانهای آلوده به ادرار سگ بدون دستکش و ماسک خودداری کنید.
3. کرم حلقوی: قارچ مسری
کرم حلقوی یک عفونت قارچی پوستی است که میتواند از طریق تماس مستقیم با حیوان آلوده یا وسایل آلوده (مانند برسها و حولهها) منتقل شود.
پیشگیری:
بهداشت فردی مناسب، اجتناب از تماس با حیوانات مبتلا و ضدعفونی کردن وسایل مشترک.
تشخیص:
معاینه فیزیکی، کشت قارچ و لامپ وود.
درمان:
داروهای ضد قارچ موضعی یا خوراکی.
کرم حلقوی به صورت ضایعات حلقوی شکل و خارش دار روی پوست ظاهر می شود. بلافاصله پس از تماس با سگ خود، دست ها را بشویید، مخصوصا اگر سگ در حال درمان کرم حلقوی است. محل خواب سگ و وسایلش را به طور مرتب تمیز و ضدعفونی کنید.
4. توکسوپلاسموز: انگل خطرناک برای زنان باردار
توکسوپلاسموز یک عفونت انگلی است که میتواند از طریق خوردن گوشت خام یا نیم پز آلوده، یا تماس با مدفوع گربه آلوده منتقل شود. سگها میتوانند ناقل این انگل باشند.
پیشگیری:
پخت کامل گوشت، شستن میوهها و سبزیجات، بهرهگیری از دستکش هنگام باغبانی و اجتناب از تماس با مدفوع گربه.
تشخیص:
آزمایش خون برای تشخیص آنتی بادیهای توکسوپلاسما.
درمان:
داروهای ضد انگلی.
توکسوپلاسموز میتواند برای زنان باردار خطرناک باشد و باعث نقایص مادرزادی در نوزاد شود. به زنان باردار توصیه میشود از تماس با مدفوع حیوانات خانگی، مخصوصا گربهها، خودداری کنند. محل نگهداری حیوانات خانگی را به طور مرتب تمیز کنید و از دستکش استفاده کنید.
5. بیماری لایم: کنه عامل خطر
بیماری لایم توسط باکتری بورلیا بورگدورفری ایجاد میشود و از طریق نیش کنه منتقل میشود. سگها نیز مانند انسانها میتوانند به این بیماری مبتلا شوند و کنه ها میتوانند از سگ به انسان منتقل شوند.
پیشگیری:
بهرهگیری از داروهای ضد کنه برای سگها، پوشیدن لباسهای پوشیده در مناطق جنگلی و بررسی بدن برای وجود کنه بعد از بیرون رفتن.
تشخیص:
آزمایش خون برای تشخیص آنتی بادیهای بورلیا بورگدورفری.
درمان:
آنتیبیوتیکها.
علائم بیماری لایم در انسان شامل بثورات پوستی، تب، سردرد و درد مفاصل است. به طور منظم سگ خود را برای کنه بررسی کنید، مخصوصا بعد از پیاده روی در مناطق جنگلی. از اسپری و قطره ضد کنه برای محافظت از سگ خود استفاده کنید.
6. انگل های روده ای: مراقبت از بهداشت
انگلهای روده ای مانند کرمهای گرد، کرمهای نواری و ژیاردیا میتوانند از طریق مدفوع سگ آلوده به انسان منتقل شوند.
پیشگیری:
شستن دستها بعد از تماس با سگ یا مدفوع آن، جمع آوری و دفع بهداشتی مدفوع سگ و دادن داروهای ضد انگل به سگ.
تشخیص:
آزمایش مدفوع.
درمان:
داروهای ضد انگل.
علائم عفونت انگل روده در انسان شامل اسهال، استفراغ، درد شکم و کاهش وزن است. به طور منظم سگ خود را برای انگل های روده ای درمان کنید، مخصوصا اگر کودک خردسال در خانه دارید. هنگام تمیز کردن محل مدفوع سگ، از دستکش استفاده کنید و بعد از آن دست های خود را بشویید.
7. MRSA: عفونت استافیلوکوکی مقاوم به متیسیلین
MRSA نوعی عفونت باکتریایی است که به بسیاری از آنتیبیوتیکها مقاوم است. میتواند از سگ به انسان منتقل شود و باعث عفونتهای پوستی شود.
پیشگیری:
بهداشت دست، جلوگیری از تماس زخمهای باز با سگ آلوده و بهرهگیری از آنتیبیوتیکها به طور صحیح.
تشخیص:
کشت نمونه از زخم.
درمان:
آنتیبیوتیکهای خاص.
عفونت MRSA معمولاً به صورت زخم های قرمز، متورم و دردناک روی پوست ظاهر می شود. اگر متوجه علائم عفونت در سگ یا خودتان شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید. زخمهای باز را با بانداژ تمیز بپوشانید و از تماس مستقیم با سگ خودداری کنید.
8. کمپیلوباکتریوز: یک بیماری اسهالی
کمپیلوباکتریوز یک عفونت باکتریایی است که میتواند از طریق خوردن گوشت خام یا نیم پز آلوده یا تماس با مدفوع سگ آلوده منتقل شود و باعث اسهال میشود.
پیشگیری:
پخت کامل گوشت، شستن دستها بعد از تماس با سگ و اجتناب از خوردن غذاهای آلوده.
تشخیص:
کشت مدفوع.
درمان:
آنتیبیوتیکها.
کمپیلوباکتریوز معمولا باعث اسهال، درد شکم، تب و استفراغ می شود. از دادن گوشت خام یا نیم پز به سگ خود خودداری کنید. دستهای خود را بعد از دست زدن به غذای سگ یا مدفوع او بشویید.
9. بیماری پنجه گربه: عفونت باکتریایی
بیماری پنجه گربه یک عفونت باکتریایی است که از طریق خراش یا گازگرفتگی گربه آلوده منتقل میشود (اگرچه سگ نیز میتواند ناقل باشد).
پیشگیری:
جلوگیری از بازی خشن با حیوانات، شستن زخمها با آب و صابون و مراجعه به پزشک در صورت بروز علائم عفونت.
تشخیص:
آزمایش خون.
درمان:
آنتیبیوتیکها.
بیماری پنجه گربه میتواند باعث تورم غدد لنفاوی، تب و خستگی شود. اگر توسط گربه یا سگی خراشیده شدید، بلافاصله زخم را با آب و صابون بشویید. از بازی خشن با حیوانات خودداری کنید و به کودکان آموزش دهید که چگونه با حیوانات به درستی رفتار کنند.
10. سالمونلوز: باکتری در غذا
سالمونلوز یک عفونت باکتریایی است که میتواند از طریق خوردن غذاهای آلوده (مخصوصا تخم مرغ، گوشت و مرغ) یا تماس با مدفوع حیوان آلوده منتقل شود. سگ ها میتوانند ناقل این باکتری باشند.
پیشگیری:
پخت کامل غذا، شستن دستها بعد از تماس با حیوانات و جلوگیری از آلودگی متقاطع غذاها.
تشخیص:
کشت مدفوع.
درمان:
آنتیبیوتیکها (در موارد شدید).
سالمونلوز میتواند باعث اسهال، تب، درد شکم و استفراغ شود. از دادن غذاهای خام یا نیم پز به سگ خود خودداری کنید. دست های خود را بعد از دست زدن به غذای سگ یا مدفوع او بشویید.
11. عفونتهای قارچی سیستمیک: خطر برای افراد با سیستم ایمنی ضعیف
برخی از عفونتهای قارچی مانند آسپرژیلوزیس و بلاستومایکوزیس میتوانند از طریق استنشاق هاگهای قارچی موجود در خاک یا فضولات پرندگان به انسان و سگ منتقل شوند. این بیماری ها به ویژه برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند خطرناک است.
پیشگیری:
اجتناب از تماس با خاک و فضولات آلوده، بهرهگیری از ماسک در هنگام باغبانی و تقویت سیستم ایمنی بدن.
تشخیص:
آزمایشات آزمایشگاهی بر روی نمونه های بافتی یا مایعات بدن.
درمان:
داروهای ضد قارچ سیستمیک.
علائم این عفونتها میتواند بسیار متنوع باشد و شامل مشکلات تنفسی، ضایعات پوستی، تب و خستگی است. اگر سیستم ایمنی ضعیفی دارید، از تماس نزدیک با سگهای بیمار خودداری کنید و بهداشت فردی را رعایت کنید. در صورت مشاهده علائم غیرعادی در سگ خود، فورا به دامپزشک مراجعه کنید.
12. کرم قلب: انتقال از طریق پشه
کرم قلب یک انگل خطرناک است که از طریق نیش پشه به سگ ها منتقل می شود. اگرچه انتقال مستقیم این کرم از سگ به انسان نادر است، اما حضور سگ مبتلا میتواند خطر گزش پشه و انتقال بیماری های دیگر را افزایش دهد.
پیشگیری:
بهرهگیری از داروهای پیشگیری کننده کرم قلب برای سگ ها، کنترل جمعیت پشه ها و بهرهگیری از مواد دافع حشرات.
تشخیص:
آزمایش خون.
درمان:
داروهای خاص برای از بین بردن کرم های بالغ.
علائم کرم قلب در سگ ها شامل سرفه، تنگی نفس، خستگی و کاهش وزن است. به طور منظم سگ خود را برای کرم قلب آزمایش کنید و از داروهای پیشگیری کننده استفاده کنید. از محیط زیست خود در برابر پشه ها محافظت کنید و از نیش پشه ها در امان بمانید. 
13. تولارمی (تب خرگوش): باکتری مشترک بین حیوانات و انسان
تولارمی یک بیماری عفونی است که توسط باکتری فرانسیسلا تولارنسیس ایجاد می شود. این بیماری میتواند از طریق نیش کنه یا سایر حشرات، تماس مستقیم با حیوان آلوده (مانند خرگوش یا جونده)، یا استنشاق باکتری به انسان منتقل شود. سگ ها نیز میتوانند به این بیماری مبتلا شوند.
پیشگیری:
جلوگیری از نیش حشرات، بهرهگیری از دستکش هنگام دست زدن به حیوانات وحشی، پخت کامل گوشت شکار و شستن دست ها.
تشخیص:
آزمایش خون.
درمان:
آنتی بیوتیک ها.
علائم تولارمی در انسان شامل تب، لرز، سردرد، ضعف و تورم غدد لنفاوی است. در مناطق آلوده به تولارمی، از تماس با حیوانات وحشی بیمار یا مرده خودداری کنید. در صورت مشاهده علائم بیماری، به پزشک مراجعه کنید.
14. بروسلوز: عفونت باکتریایی منتقل شونده از حیوان به انسان
بروسلوز یک بیماری عفونی است که توسط باکتری بروسلا ایجاد می شود. این بیماری میتواند از طریق تماس با حیوانات آلوده (به ویژه گاو، گوسفند، بز و خوک) یا مصرف محصولات لبنی غیرپاستوریزه به انسان منتقل شود. سگ ها نیز میتوانند به این بیماری مبتلا شوند و به عنوان منبع انتقال برای انسان عمل کنند.
پیشگیری:
اجتناب از تماس با حیوانات بیمار، مصرف محصولات لبنی پاستوریزه، بهرهگیری از دستکش و رعایت بهداشت هنگام کار با حیوانات.
تشخیص:
آزمایش خون.
درمان:
آنتی بیوتیک ها.
علائم بروسلوز در انسان شامل تب، لرز، درد عضلانی، خستگی و تعریق شبانه است. در صورت مشکوک بودن به بروسلوز، به پزشک مراجعه کنید. از مصرف محصولات لبنی غیرپاستوریزه خودداری کنید.
15. تب کیو: عفونت باکتریایی
تب کیو یک بیماری عفونی است که توسط باکتری کوکسیلا بورنتی ایجاد می شود. این بیماری میتواند از طریق استنشاق ذرات آلوده (مانند گرد و غبار آلوده به مدفوع یا ادرار حیوانات آلوده)، تماس با حیوانات آلوده (به ویژه گاو، گوسفند و بز) یا نیش کنه به انسان منتقل شود. سگ ها نیز میتوانند به این بیماری مبتلا شوند.
پیشگیری:
کنترل کنه ها، اجتناب از تماس با حیوانات آلوده، بهرهگیری از ماسک در محیط های پرخطر و واکسیناسیون حیوانات در معرض خطر.
تشخیص:
آزمایش خون.
درمان:
آنتی بیوتیک ها.
علائم تب کیو در انسان شامل تب، لرز، سردرد، درد عضلانی و سرفه است. در مناطق پرخطر، از تماس با حیوانات اهلی بیمار خودداری کنید. در صورت مشاهده علائم بیماری، به پزشک مراجعه کنید.
16. استرپتوکوک: باکتری های مختلف
تشخیص:
کشت نمونه از محل عفونت.
درمان:
آنتی بیوتیک ها.
علائم عفونت استرپتوکوکی بسته به نوع باکتری و محل عفونت متفاوت است و میتواند شامل گلودرد، عفونت های پوستی، تب و درد عضلانی باشد. در صورت مشاهده علائم عفونت در سگ خود یا خودتان، به پزشک یا دامپزشک مراجعه کنید. زخم ها و ترشحات را به خوبی پوشانده و از دست زدن به آنها خودداری کنید.
17. کلستریدیوم دیفیسیل: یک باکتری خطرناک در روده
کلستریدیوم دیفیسیل یک باکتری است که میتواند باعث اسهال و التهاب روده شود، به ویژه در افرادی که آنتی بیوتیک مصرف می کنند. سگ ها نیز میتوانند ناقل این باکتری باشند و از طریق مدفوع آلوده به انسان منتقل کنند.
پیشگیری:
رعایت بهداشت فردی، شستن دست ها، استفاده صحیح از آنتی بیوتیک ها و جلوگیری از تماس با مدفوع آلوده.
تشخیص:
آزمایش مدفوع.
درمان:
آنتی بیوتیک های خاص و پیوند مدفوع.
علائم عفونت کلستریدیوم دیفیسیل شامل اسهال شدید، درد شکم، تب و تهوع است. از مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها خودداری کنید. بهداشت را در خانه رعایت کنید، به ویژه در هنگام مراقبت از افراد بیمار یا حیوانات خانگی آلوده.
18. آسکاریس (کرم روده): انتقال از طریق مدفوع
آسکاریس یک نوع کرم روده است که میتواند از طریق خوردن تخم انگل موجود در خاک آلوده به مدفوع سگ به انسان منتقل شود. کودکان بیشتر در معرض خطر ابتلا به این عفونت هستند.
پیشگیری:
رعایت بهداشت فردی، شستن دست ها، جلوگیری از تماس با خاک آلوده و انگل زدایی منظم سگ ها.
تشخیص:
آزمایش مدفوع.
درمان:
داروهای ضد انگل.
علائم عفونت آسکاریس میتواند شامل درد شکم، تهوع، استفراغ، اسهال و سوء تغذیه باشد. محیط بازی کودکان را تمیز نگه دارید و از آلودگی آن با مدفوع حیوانات جلوگیری کنید. به طور منظم سگ خود را برای انگل های روده ای درمان کنید.
19. ایکیناکوکوزیس (بیماری کیست هیداتیک): انگل خطرناک
ایکیناکوکوزیس یک عفونت انگلی جدی است که از طریق خوردن تخم انگل ایکیناکوکوس (که در مدفوع سگ های آلوده وجود دارد) به انسان منتقل می شود. این انگل میتواند کیست های هیداتیک را در اندام های مختلف بدن (مانند کبد و ریه ها) ایجاد کند.
پیشگیری:
رعایت بهداشت فردی، شستن دست ها، جلوگیری از تماس با سگ های آلوده و انگل زدایی منظم سگ ها.
تشخیص:
تصویربرداری (مانند سونوگرافی و سی تی اسکن) و آزمایش خون.
درمان:
جراحی برای برداشتن کیست ها و داروهای ضد انگل.
علائم ایکیناکوکوزیس بسته به محل کیست ها متفاوت است و میتواند شامل درد شکم، درد قفسه سینه، سرفه و تنگی نفس باشد. در مناطق آلوده به ایکیناکوکوزیس، از تماس نزدیک با سگ ها خودداری کنید. به طور منظم سگ خود را برای انگل های روده ای درمان کنید و از خوردن لاشه حیوانات توسط سگ جلوگیری کنید.
20. لیشمانیوز: انتقال از طریق پشه خاکی
لیشمانیوز یک بیماری انگلی است که از طریق نیش پشه خاکی به انسان و سگ منتقل می شود. این بیماری میتواند به دو شکل جلدی (پوستی) و احشایی (داخلی) بروز کند.
پیشگیری:
کنترل پشه خاکی، بهرهگیری از مواد دافع حشرات، خوابیدن زیر پشه بند و واکسیناسیون سگ ها (در صورت وجود).
تشخیص:
آزمایش خون و نمونه برداری از ضایعات پوستی یا مغز استخوان.
درمان:
داروهای ضد انگل.
علائم لیشمانیوز بسته به نوع بیماری متفاوت است و میتواند شامل زخم های پوستی، تب، بزرگ شدن طحال و کبد، کاهش وزن و کم خونی باشد. در مناطق آلوده به لیشمانیوز، از خود در برابر نیش پشه خاکی محافظت کنید. به طور منظم سگ خود را برای لیشمانیوز آزمایش کنید و در صورت لزوم درمان کنید.
